Bình sa lạc nhạn (平沙落雁)
Bình sa lạc nhạn (平沙落雁)
Ngô Triệu Cơ độc tấu thất huyền cầm
Quá quan này khúc Chiêu Quân .. (Kiều)
Khúc Chiêu Quân nhắc trên chính là khúc Bình sa lạc nhạn này.
Chiêu Quân, người được mệnh danh là "lạc nhạn mỹ nhân", một trong tứ đại mỹ nhân thời cổ của Tàu (Tây Thi, Chiêu Quân, Điêu Thuyền, Dương Quí Phi). Chiêu Quân là tên chữ của Vương Tường, được tuyển vào cung thới Hán Nguyên Đế (49 - 33 trước CN).
Theo truyền thuyết thì bấy giờ hậu cung vua rất đông, nên vua sai người họa hình rồi xem hình chọn người qua đêm. Ai cũng lo đút lót Mao Diên Thọ, tên họa sĩ, để được vẽ đẹp. Riêng Chiêu Quân xuất thân bình dân nghèo khó nên ko tiền đút lót, do vậy Mao Diên Thọ vẽ hình xong, điểm thêm một nốt ruồi dưới khóe mắt, dèm rằng đấy là tướng sát phu trích lệ, nên ba năm ko một lần được vua chọn. Nỗi buồn của nàng được gởi gắm qua tiếng đàn, tình cờ thấu đến tai vua. Vua tức giận trách phạt Mao Diên Thọ, phong nàng làm Tây cung.
Mao Diên Thọ bị trách phạt, giận gởi bức họa hình nàng cho thiền vu Hung Nô. Hung Nô gồm nhiều bộ lạc du cư, sống trên các thảo nguyên phía bắc nước Tàu - vùng đất ngày nay thuộc Mông Cổ. Các bộ lạc này đều chịu sự lãnh đạo của thiền vu. Họ bị người Hán coi khinh gọi là rợ, nhưng là những chiến binh thiện chiến, nhà Tần phải cho xây Vạn Lí Trường Thành để ngăn chặn vó ngựa của họ tràn về Trung nguyên. Đời nhà Hán, Hán Cao tổ Lưu Bang từng ngự giá thân chinh, bị quân Hung Nô vây đánh suýt chết. Từ đó phải đàm phán hòa bình với Hung Nô, chấp nhận giải pháp hòa thân - gã công chúa cho thiền vu. Ngoài ra định kì phải tặng tơ lụa, lương thực cho Hung Nô.
Nhận được bức họa, vị thiền vu bấy giờ là Hồ Hàn Tà mê ngay, đòi Hán đế cống nộp nàng. Để tránh một cuộc chiến tranh tốn kém ko cân sức, Hán đế gạt lệ để Chiêu Quân ra đi. Trên đường ra Nhạn Môn Quan, khi đi qua một hoang mạc, lòng chứa chan nỗi buồn, Chiêu Quân dừng chân, quay mặt về nam, gảy một khúc đàn bi thiết, mọi người đi theo ko ai cầm được nước mắt. Một con nhạn lạc bầy bay ngang, nghe tiếng đàn u uất, ruột đứt từng khúc, rơi xuống bãi cát mà chết. Tich người đẹp chim sa có từ đấy. (còn người đẹp cá lặn xuất phát từ Tây Thi)
Sau khi đi thêm một quảng đường sâu vào địa phận Hung Nô cho tròn giao ước, nàng bèn gieo mình xuống sông Hắc Thủy, giữ vẹn chữ trinh với Hán đế. Hiện nay ở đấy, thuộc tỉnh Tuy Viễn, Tàu, có ba ngôi cổ miếu bằng đá được cho là mộ của Chiêu Quân và hai thị tì của nàng.
Câu chuyện thật cảm động, là đề tài cho bao nhiêu thi ca nhạc nhẽo bày tỏ lòng cảm thương với người đẹp chim sa phải làm vật hi sinh cho quyền lợi chính trị. Nhưng tiếc là câu chuyện mâu thuẫn với lịch sử. Theo chính sử, trước đó nội bộ Hung nô chia rẻ nên đã bị nhà Hán liên minh với người Ô Hoàn đánh bại, năm 51 TCN (tức trước khi Hán Nguyên Đế lên ngôi 2 năm) Hô Hàn Tà đã đầu hàng, chịu triều cống nhà Hán. Trong một lần đích thân đưa cống phẩm đến Trường An, thiền vu Hồ Hàn Tà cầu thân với Hán Nguyên Đế, xin được gả công chúa. Hán Đế ngỏ ý cới các cung nữ ai đồng ý lấy thiền vu sẽ được đối xử như công chúa. Cung nữ ai cũng ngán ngại phải sống nơi xứ Hồ mọi rợ, chỉ cung nữ Vương Chiêu Quân tình nguyện. Thấy mặt nàng, Hán Đế ngẩn người tiếc nuối. Hóa ra ba năm sống trong cung nàng chịu cảnh lạnh lùng do ko đút lót Mao Diên Thọ, bị tên này vẽ xấu đi nên ko được Hán Đế chú ý. Chuyện đã lỡ, nên chỉ còn biết tức giận chém chết họa sĩ, còn nàng đành để Hồ Hàn Tà đưa về Hung Nô. Nhưng ông đã già, chỉ mấy năm thì mất, sau khi có với Chiêu Quân 2 trai, một gái. Theo tục lệ của người Hung Nô, nàng sống tiếp với thiền vu tiếp theo là con trai lớn của Hồ Hàn Tà, sinh thêm dược hai người con gái nữa. Sau khi mất, Chiêu Quan được chôn cất tại nơi hiện nay thuộc Nội Mông. Mộ nàng cỏ xanh tốt quanh năm nên được gọi là thanh trủng, hiện nay vẫn còn.
Bình Sa Lạc Nhạn . Trương Tử Khiêm độc tấu thất huyền cầm
Sự tích thì bi thảm thế, nhưng sao khi nghe khúc nhạc chẳng thấy có gì u ám thảm sầu. Dù đôi lúc có chút man mác u hoài, nhưng nói chung vẫn là một cảm giác thanh bình, nhẹ nhàng, khinh khoái như cánh nhạn chao mình đáp xuống bãi cát bên sông ..
Thử nghe Bình sa lạc nhạn với tiếng tiêu của Trương Duy Lương
Mời xem playlist Lưu Phương độc tấu tì bà, và đàn tranh - trong đó có Bình sa lạc nhạn (Wild geese descending on a sandy beach).
Lưu Phương (Liu Fang) sinh năm 1974 tại Côn Minh, Vân Nam, Tàu, là một trong những danh thủ tì bà bậc nhất thế giới hiện nay, được tôn xưng là "Tì bà hậu".
Bắt đầu học tì bà từ năm lên 6, năm 11 tuổi đã được mời biểu diễn solo cho Nữ hoàng Anh Elizabeth II nghe. Sau khi vào Nhạc Viện Thượng Hải, cô học thêm đàn tranh. Năm 1986 cô di cư qua Canada và hiện là công dân Canada, sống ở Montreal. Từ đó đến nay cô đã thực hiện hàng trăm buổi biểu diễn độc tấu tì bà và đàn tranh các tác phẩm cổ điển và dân gian Trung quốc cũng như các tác phẩm đương đại của đông lẫn tây, trực tiếp hoặc trên sóng phát thanh, truyền hình. Cô cũng đã thu 11 album, trong đó 5 album solo
Ngô Triệu Cơ độc tấu thất huyền cầm
Quá quan này khúc Chiêu Quân .. (Kiều)
Khúc Chiêu Quân nhắc trên chính là khúc Bình sa lạc nhạn này.
Chiêu Quân, người được mệnh danh là "lạc nhạn mỹ nhân", một trong tứ đại mỹ nhân thời cổ của Tàu (Tây Thi, Chiêu Quân, Điêu Thuyền, Dương Quí Phi). Chiêu Quân là tên chữ của Vương Tường, được tuyển vào cung thới Hán Nguyên Đế (49 - 33 trước CN).
Theo truyền thuyết thì bấy giờ hậu cung vua rất đông, nên vua sai người họa hình rồi xem hình chọn người qua đêm. Ai cũng lo đút lót Mao Diên Thọ, tên họa sĩ, để được vẽ đẹp. Riêng Chiêu Quân xuất thân bình dân nghèo khó nên ko tiền đút lót, do vậy Mao Diên Thọ vẽ hình xong, điểm thêm một nốt ruồi dưới khóe mắt, dèm rằng đấy là tướng sát phu trích lệ, nên ba năm ko một lần được vua chọn. Nỗi buồn của nàng được gởi gắm qua tiếng đàn, tình cờ thấu đến tai vua. Vua tức giận trách phạt Mao Diên Thọ, phong nàng làm Tây cung.
Mao Diên Thọ bị trách phạt, giận gởi bức họa hình nàng cho thiền vu Hung Nô. Hung Nô gồm nhiều bộ lạc du cư, sống trên các thảo nguyên phía bắc nước Tàu - vùng đất ngày nay thuộc Mông Cổ. Các bộ lạc này đều chịu sự lãnh đạo của thiền vu. Họ bị người Hán coi khinh gọi là rợ, nhưng là những chiến binh thiện chiến, nhà Tần phải cho xây Vạn Lí Trường Thành để ngăn chặn vó ngựa của họ tràn về Trung nguyên. Đời nhà Hán, Hán Cao tổ Lưu Bang từng ngự giá thân chinh, bị quân Hung Nô vây đánh suýt chết. Từ đó phải đàm phán hòa bình với Hung Nô, chấp nhận giải pháp hòa thân - gã công chúa cho thiền vu. Ngoài ra định kì phải tặng tơ lụa, lương thực cho Hung Nô.
 |
| Vương Mịch trong vai Chiêu Quân (phim TV Vương Chiêu Quân của Trần Gia Lâm) |
Sau khi đi thêm một quảng đường sâu vào địa phận Hung Nô cho tròn giao ước, nàng bèn gieo mình xuống sông Hắc Thủy, giữ vẹn chữ trinh với Hán đế. Hiện nay ở đấy, thuộc tỉnh Tuy Viễn, Tàu, có ba ngôi cổ miếu bằng đá được cho là mộ của Chiêu Quân và hai thị tì của nàng.
Câu chuyện thật cảm động, là đề tài cho bao nhiêu thi ca nhạc nhẽo bày tỏ lòng cảm thương với người đẹp chim sa phải làm vật hi sinh cho quyền lợi chính trị. Nhưng tiếc là câu chuyện mâu thuẫn với lịch sử. Theo chính sử, trước đó nội bộ Hung nô chia rẻ nên đã bị nhà Hán liên minh với người Ô Hoàn đánh bại, năm 51 TCN (tức trước khi Hán Nguyên Đế lên ngôi 2 năm) Hô Hàn Tà đã đầu hàng, chịu triều cống nhà Hán. Trong một lần đích thân đưa cống phẩm đến Trường An, thiền vu Hồ Hàn Tà cầu thân với Hán Nguyên Đế, xin được gả công chúa. Hán Đế ngỏ ý cới các cung nữ ai đồng ý lấy thiền vu sẽ được đối xử như công chúa. Cung nữ ai cũng ngán ngại phải sống nơi xứ Hồ mọi rợ, chỉ cung nữ Vương Chiêu Quân tình nguyện. Thấy mặt nàng, Hán Đế ngẩn người tiếc nuối. Hóa ra ba năm sống trong cung nàng chịu cảnh lạnh lùng do ko đút lót Mao Diên Thọ, bị tên này vẽ xấu đi nên ko được Hán Đế chú ý. Chuyện đã lỡ, nên chỉ còn biết tức giận chém chết họa sĩ, còn nàng đành để Hồ Hàn Tà đưa về Hung Nô. Nhưng ông đã già, chỉ mấy năm thì mất, sau khi có với Chiêu Quân 2 trai, một gái. Theo tục lệ của người Hung Nô, nàng sống tiếp với thiền vu tiếp theo là con trai lớn của Hồ Hàn Tà, sinh thêm dược hai người con gái nữa. Sau khi mất, Chiêu Quan được chôn cất tại nơi hiện nay thuộc Nội Mông. Mộ nàng cỏ xanh tốt quanh năm nên được gọi là thanh trủng, hiện nay vẫn còn.
Bình Sa Lạc Nhạn . Trương Tử Khiêm độc tấu thất huyền cầm
Sự tích thì bi thảm thế, nhưng sao khi nghe khúc nhạc chẳng thấy có gì u ám thảm sầu. Dù đôi lúc có chút man mác u hoài, nhưng nói chung vẫn là một cảm giác thanh bình, nhẹ nhàng, khinh khoái như cánh nhạn chao mình đáp xuống bãi cát bên sông ..
Thử nghe Bình sa lạc nhạn với tiếng tiêu của Trương Duy Lương
Mời xem playlist Lưu Phương độc tấu tì bà, và đàn tranh - trong đó có Bình sa lạc nhạn (Wild geese descending on a sandy beach).
Lưu Phương (Liu Fang) sinh năm 1974 tại Côn Minh, Vân Nam, Tàu, là một trong những danh thủ tì bà bậc nhất thế giới hiện nay, được tôn xưng là "Tì bà hậu".
Bắt đầu học tì bà từ năm lên 6, năm 11 tuổi đã được mời biểu diễn solo cho Nữ hoàng Anh Elizabeth II nghe. Sau khi vào Nhạc Viện Thượng Hải, cô học thêm đàn tranh. Năm 1986 cô di cư qua Canada và hiện là công dân Canada, sống ở Montreal. Từ đó đến nay cô đã thực hiện hàng trăm buổi biểu diễn độc tấu tì bà và đàn tranh các tác phẩm cổ điển và dân gian Trung quốc cũng như các tác phẩm đương đại của đông lẫn tây, trực tiếp hoặc trên sóng phát thanh, truyền hình. Cô cũng đã thu 11 album, trong đó 5 album solo
Comments
Post a Comment